De extra tuin bij de caravan was naast de beek en
naast het bos. Een geweldige plek voor Kaya, die daar altijd zeer
druk was met het opsnuiven van luchtjes en het traceren van alles
wat zij maar hoorde. Meestal installeerde zij zich in een mooie
kuil, die zij op een zo hoog mogelijk punt groef.
Het wisselen verliep bij Kaya ook erg spectaculair.
Op een avond; ‘kijk, een losse tand.’ De volgende ochtend bij de
‘tandwisselcontrole’; ‘kijk een heel nieuw gebit!’ Alweer een
onverwachte verrassing van Kaya. Eigenlijk wel logisch als je het
over wolven zou hebben, want een wolf kan natuurlijk niet zonder
tanden.
Eenmaal is Kaya op een stevige wijze gecorrigeerd
door een van onze ervaren pupmoeders, Dinka. Dinka is een rustige
hond, maar kan heel driftig worden als haar grenzen bereikt zijn.
Dat was toen duidelijk het geval. Op een zomeravond in Polleur werd
Kaya door Dinka dusdanig zwaar gecorrigeerd over haar snuit, dat het
gat door en door was en Kaya schuimde uit het gaatje op haar
neusspiegel. We maakten de wond schoon en pakten alvast de ‘pages
d’or’ om het adres van een Waalse dierenarts op te zoeken, maar…
even later was de wond alweer dicht. Zo was het steeds als Kaya op
de een of andere wijze een verwonding opliep. De genezing ging
altijd razend snel.
In aanvang was het eten een ramp; als een idioot
werd alles naar binnen gewerkt, waar onze cursisten destijds ook
verbijsterde getuigen van konden zijn (op een afstandje). Het heeft
veel tijd gekost voor ze wat ‘normaler’ ging eten en we het eten
zonder problemen bij haar konden weghalen. Maar tot op heden is er -
letterlijk - geen hond die in haar buurt kan komen als het om eten
gaat. Ze bijt dan direct en weet akelige scheurwonden te veroorzaken
met haar snijtanden.
Tijdens de wandelingen gaat Kaya aan de langere
lijn, want loslaten is een niet te nemen risico. In ons Belgische
bos kan het gebeuren, dat Kaya ineens halverwege een boom zit, hoog
boven ons, op jacht naar een eekhoorn. Ach ja, je went er
uiteindelijk een beetje aan, nietwaar!
Een paar maanden voor ze loops werd, verspreidde
Kaya een zeer onaangename en penetrante geur. Kaya’s eerste
loopsheid duurde twee maanden. Ze was drie weken willig.
Daarna is zij zo ‘honds’ geworden, dat ze als elke
andere hond drie weken loops is en de vieze lichaamsgeur is
definitief verdwenen. In Polleur kregen we langzaamaan weer visite
voor de inspectie van onze vuilnis door allerlei dieren.
De eerst keer dat Kaya een nestje Groenendaelers
meemaakte was in maart 1998. We beschikten over een aparte
puppiekamer met een prachtige werpkist. Op dezelfde etage hadden we
een ruimte gecreëerd als kennel voor de andere honden, waar ook
Kaya’s bench stond. Op een gegeven ogenblik begon Kaya luid te
joelen tijdens de bevalling. Aanvankelijk hadden we nog niets in de
gaten, maar nadat er een paar pups geboren waren, viel het op dat
als de perswee serieus was en de pup er echt aan kwam, het loeien
weer begon. Elke pup werd op deze manier feestelijk door Kaya welkom
geheten! Op de puppiekamer mocht ze niet komen, maar na een week of
twee/drie kwam het moment dat de pups naar beneden gingen, in de ren
in de huiskamer.
Kaya was totaal verliefd. Altijd lag ze naast de ren
of er vlak bij en steeds was ze met de pups bezig. Als we haar
hadden toegestaan in de ren te springen, had ze waarschijnlijk
spontaan melk gegeven! Op de pups van de twee nestjes die we daarna
nog hadden, reageerde ze minder sterk.
Wel mocht onze een van die pups die jeugdreuma had
en door de prednison lang heel klein bleef, altijd slapen in haar
warme wollige staart. Deze pup, Emma, is inmiddels ruim 4 jaar maar
ze blijft Kaya nog steeds opzoeken.
In augustus 1999 zijn we voorgoed vertrokken uit
Utrecht om ons permanent in België te vestigen. De caravan in
Pollleur was zo goed en kwaad als het ging aangepast voor een langer
verblijf met 13 honden. Uiteindelijk hebben we een authentiek huis
gevonden in Salmchâteau. Met tuin en direct naast de bossen.
Ofschoon Kaya allang niet goed meer tegen
veranderingen kon, had ze het eigenlijk vanaf het begin al naar haar
zin op het nieuwe stekkie. Vlak na de verhuizing, tussen alle
verhuistroep in, waakte zij over haar Salmchateau.
Inmiddels wonen wij al weer drie jaar op deze mooie
plek. We zijn nu met z'n zestienen; wij, onze tien Groenendaelers,
Kaya en onze drie katten.
Na de vorige loopsheid van Kaya besloten wij, dat
haar volgende loopsheid voor ons de laatste kans zou zijn om nog een
nestje te hebben met haar, want dit jaar wordt ze zeven.
Kaya en leBarry dr.
Indiana Jones van de Hoede (11-03-1998)
Op 9 februari werd Kaya opnieuw loops. Haar
favoriete reu (al vanaf het begin) zou zijn 'kunstje' mogen
doen. Indy's dekking op is een verhaal apart en typisch Indy. Op
de patio alleen Kaya, Indy en wij. Kay was zeer willig, maar...
Indy wilde alleen maar aandacht van ons en reageerde totaal niet
op Kaya. Dus wij naar binnen, waarop Indy zich voor de voordeur
installeerde en Kaya nog steeds negeerde. Pas na een klein uur
kwam hij in beweging en liep wat rond, markeerde eens even wat
hier en daar en... dook op Kaya. In een mum van tijd zat hij
vast en na een kleine tien minuten liep hij weer weg.
Kaya was na de dekking helemaal dol. Gek doen,
rondjes maken en vooral veel gejoel en een heel verhaal.
Diezelfde avond viel het ons op, dat haar ogen
veel lichter waren dan normaal.
De
dracht.
Vanaf de dag na de dekking was ze opvallend
rustig. Tijdens de dracht was ze ook erg aanhankelijk, voor
Kaya's doen 'lief' en veel toleranter naar de andere honden.
Vaak reageerde ze niet eens als er iemand de keuken in ging,
terwijl ze normaal niet weet hoe snel ze daarbij moet zijn.
Eigenlijk heeft ze gewoon gedurende de hele dracht niets gedaan,
alleen maar uit liggen dijen en eten. Haar enige aktiviteiten
waren de pogingen iets, wat dan ook, te pakken te krijgen, want
na zo'n vier weken werd ze een verschrikkelijk dief; alles wat
eetbaar leek ging naar binnen. We waren best iets gewend met
haar, wat betreft niets op tafel zetten als we er niet bij zijn,
geen dingen op het aanrecht laten staan of de keukendeur niet
goed sluiten, maar ze was nu tien keer zo erg als normaal. Haar
houding bij het zitten en gaan liggen veranderde; alsof ze een
enorme buik had die alle bewegingen toch wel heel moeilijk
maakte. Ze heeft nog steeds een zachtere, mildere uitdrukking in
haar ogen. Vaak komt ze pal naast ons zitten om over haar buik
geaaid te worden, wat ze heerlijk vindt.
Kortom; het was verder een zeer rustige periode,
waarin verder geen bijzondere dingen gebeurden, behalve het
dikker worden.
Intussen werd er dankzij een vriend een extra
kamer gemaakt; eerst voor Kaya en de pups te gebruiken, daarna
bruikbaar als werkruimte en ontvangstruimt. De werkzaamheden
vielen nogal tegen, want een huis van ruim 150 jaar waarvan de
muren uit enorme streeksteen bestaan, daar boor je niet even
snel een gaatje in. Bovendien is alles natuurlijk schots en
scheef.
De nervositeit nam toe, want omdat we totaal
niet wisten hoe Kaya zou reageren wilden we alles wel helemaal
klaar hebben.
Uitgaande van een gewone hondendracht van 63 tot
68 dagen zouden de pups ergens tussen 23 april en 30 april
geboren moeten worden.
Vanaf 18 april namen we regelmatig Kaya's
temperatuur op, die over het algemeen onder de 38. graden was
(nou ja, ze doet ook helemaal niets!). De nacht van 20 op 21
april is er grote onrust. Kaya draait steeds en gaat verliggen.
's Morgens is haar temperatuur 36.9 maar ze eet
normaal. Verder blijft ze nog steeds heel erg onrustig. Weer
binnen gekomen vertrekt ze direct naar haar eigen nachtplek, op
onze slaapkamer onder de werktafel. Moest haar ophalen, anders
ging ze niet mee naar beneden. Ze hijgt aldoor en gaat
uiteindelijk onder een hoektafeltje in de kamer liggen. Zelfs
tijdens het klaarmaken van het ontbijt en het ontbijten komt ze
niet tevoorschijn.
En toen... kregen we een tip; hebben jullie in
wolvenboeken gekeken? Vreemd genoeg hadden we daar niet meer aan
gedacht. Daar lezen we dat wolven zo'n 63 dagen dragen. Na het
ontbijt met vereende krachten de laatste hand gelegd aan het in
elkaar zetten van de werpkist en deze ontsmet. Rond 11.00 uur
kon Kaya naar binnen om de kamer en de kist te verkennen. Tegen
enen als we even de kamer uit zijn heeft ze in de kamer gepiest
en gepoept. Maakt ze zich leeg voor de bevalling? Ze is
onrustig, hijgt, piept af en toe wat en likt veelvuldig haar
tepels, waar melk uit komt. Regematig trilt ze en twee maal leek
het of ze een wee had; afzetten tegen de wand van de kist en
kracht zetten. Uiteindelijk strekte ze zich languit uit op haar
buik, met haar neus in een hoek en zo dommelde ze een beetje in
slaap.
Het weer was prachtig, dus hebben we Kaya na een
zit tot 14.00 uur toch maar weer meegenomen naar buiten. Daar is
ze erg rustig, maar blijft wel hijgen en likken aan haar tepels.
De honden op de gewone tijd hun eten gegeven en ook Kaya werkte
in een mum van tijd alles naar binnen.
Terwijl Kaya op de patio lag zag je haar buik
alle kanten op bewegen en kon je pups voelen, die toch wel erg
groot leken.
Rond vier uur gingen onze gasten weer op weg
naar Nederland.
De bevalling: gewacht op het normale Roedelritme?
Want daar wees wel alles op: gasten weg, het
normale ritme dat zich herstelt: eten, even tv kijken, rond
21.30 de andere 10 honden naar buiten, lekker buiten en met een
belgisch biertje de laatste telefoontjes van die dag afwerken.
Daarna de worden de honden naar hun nachtverblijven gebracht.
Het is tenslotte pas de 61e dag na de eerste
dekking, dus eigenlijk zou het helemaal nog zover niet moeten
zijn, toch? Gewoon rustig blijven. Zo tegen 22.30 uur naar bed
(Kay slaapt bij ons op onze slaapkamer, enig idee waarom?),
boekje lezen en slapen.......?
Want op het moment dat wij ons helemaal hebben
geinstalleerd gaat de toch al onrustige Kaya bij de deur staan
en geeft duidelijk aan dat het tijd is (kennelijk nu alle tijd
voor haar is), dat ze naar haar "werphol" gaat. Hoewel erg
onrustig vertoond ze ander gedrag dat we gewend zijn. Tot nu toe
hebben wij veertien Groenendaelerbevallingen meegemaakt. Het
tijdstip van zo'n bevalling lag altijd tussen de 63 en 68 dagen
na de dekking en werd al ruim tevoren aangekondigd door een zeer
lage lichaamstemperatuur, het weigeren van eten (of het eten
weer uitkotsen), veel gegraaf, gehijg en het veelvuldig likken
van de vulva en tepels.
Kaya doet geen van die dingen , maar waar zij
zich wel intensief mee bezighoudt is het beruiken van de kist,
zichzelf en ons. Herhaaldelijk komt ze steun bij ons zoeken en
intussen blijft ze ook haar "hol" alvast schoonmaken.
Het is voor ons een geweldige ervaring: geen
afstandelijkheid meer meer van Kaya en ze toont een duidelijke
behoefte aan ons leiderschap. Ze geniet zelfs van onze
aanrakingen, zonder deze af te schudden!
Zouden zes jaar intensief met haar omgaan dan
toch een zinvolle wending krijgen? Zouden we misschien zelfs de
klaargelegde "antibijt"banden niet nodig hebben? We hebben die
klaar liggen in geval een paniekaanval tijdens de eerste echte
persweeen. Die paniek kan bij een niet ervaren teef makkelijk
toeslaan tijdens de geboorte van de eerste pup. Vandaar; geen
risico, want de ervaring die we beiden hebben met de kaken van
Kay -niet eens in paniek- staan ons nog steeds duidelijk voor
ogen.
Voor trotse bazen momenten
om te koesteren!
Rond 0.00 uur begint ze serieus te persen: de
vruchtblaas verschijnt en het vruchtwater breekt. Best vreemd,
want ondanks de flinke bak eten die ze zes uur eerder naar
binnen heeft gewerkt heeft ze zich niet echt geleegd. Normaal
maken honden eerst hun maag en darmen leeg, niet alleen door te
piesen en te poepen maar ook door te kotsen. Daar begint Kaya
blijkbaar niet aan; eten is heilig en dat blijft binnen. De
enige concessie die ze doet om zich te "ontluchten" is dat aan
elke pup die geboren wordt een fikse boer vooraf gaat!
Ondanks het breken van de vruchtblaas werpt ze
de pup niet. Dit komt wel vaker voor bij een eerste bevalling en
bij de eerste pup. Af en toe perst ze lichtjes en dan zien we
een zwart staartje verschijnen dat onmiddellijk weer naar binnen
floept. Door ervaring rijk geworden raken wij niet meer in
paniek van zoiets en we weten ook dat deze situatie tot een uur
kan oplopen. Ondertussen hijgt, puft Kaya en verzorgt ze
zichzelf en de werpkist. Ze komt regelmatig bij ons om
lichamelijk kontakt te zoeken.
Om 1.00 begint ze te krijsen, terwijl er
tegelijkertijd een perswee plaatsvindt. Daar verschijnt de
eerste pup, een stuitligging. Met de pup half eruit gaat Kaya
staan om zo de pup te werpen, intussen hevig krijsend en
persend. Om gehap te voorkomen houdt Francien haar bek dicht en
probeer ik, gebruikmakend van de persweeen, Kaya te ontlasten en
de pup eruit te halen. Dat lukt vlotjes en ik hou een (voor mijn
gevoel) enorme grote zwarte pup in mijn handen. Later blijkt
deze eerste pup (een reu) ruim 600 gram te wegen. Voor ons een
onvoorstelbaar gewicht! Als er bij onze Goenendaelers een pup
van 450 gram bij zit spreken we al van "Henkie-het -Tankie".
De nageboorte komt direct na de pup mee en Kaya
begint zonder aarzelen meteen met haar natuurlijke taken: de pup
laten krijsen (vocht uit de longen, schoonlikken, nageboorte
opeten). Heel opvallend is, dat ook ik in die schoonmaakbeurt
word betrokken: mijn handen en armen, die zijn tenslotte ook
"vies" geworden moeten "verzorgd" worden.
Bij ons zeer grote blijdschap en trots: niet
alleen dat de eerste pup er eindelijk is, maar ook dat er tussen
Kaya en ons een dusdanige intensieve rangordeband gegroeid is,
dat alles zonder lichamelijke konflikten kan plaatsvinden!
Er is nog een groot vraagteken op dat moment:
zouden we de pups ook op mogen pakken en weg mogen halen om te
wegen, zonder konflikten en/of correcties van onze kant? Wat kun
je als bazen gelukkig zijn als ook dat zonder problemen mogelijk
is! Na al die jaren hebben we met onze Kay dan toch een ongekend
resultaat!
Geheel volgens het enerverende patroon vertoond
bij de geboorte van de eerste pup voltrok zich de rest van de
bevalling. Ongeveer elk uur werd er een pup geworpen. Meestal
gebeurde dit vanuit een zittende postitie, met het achterlijf
iets boven de grond hangend. Ook de andere drie pups zijn
stuitligingen. Elke geboorte begon met gekrijs van Kaya en bij
iedere pup liet ze zich helpen en kunnen we de pup wat later
probleemloos weghalen om te wegen etc.
Nu zijn we vier pups rijker; allemaal zwart en
allemaal met een andere witte tekening. Twee pups wogen ruim
vijfhonderd gram en twee pups ruim zeshonderd gram. We hebben
twee reuen en twee teven!
Om het feest voor de baasjes kompleet te maken
kwam Kaya om 04.30 uur ("komop Kay") uit zichzelf uit de
werpkist voor een laatste "plasronde".
Intussen de werpkist verschoond. Het is
ongelofelijk hoe schoon alles is! Normaal moeten alle kranten
vervangen worden vanwege het bloedbad na elke pup, maar nu was
dat helemaal niet nodig! We hebben nog nooit zo'n schone
werpkist gehad en zo weinig werk aan het ontsmetten en
schoonmaken daarvan.
Bekaf, na een dag bijna het klokje rond werken,
maar enorm blij dat al die jaren van afzien met onze hybride dit
alles tot resultaat heeft.
We hadden vooraf toch wel wat aarzelingen: zou
Kaya hierdoor terugvallen in gedrag, zou ze ons dulden tijdens
de bevalling, zouden we de pups kunnen aanraken/weghalen, zou ze
nog onder controle staan?
Een ding staat wel vast; Kaya is nu weer net
zo'n smalle schonkebonk als ze was voor de dracht!
De toekomst: nog veel meer
vragen.
Maar nu komen de nieuwe vragen: hoe zal het gaan
met visite, met de andere honden uit de roedel en de katten? Hoe
reageert ze wanneer de pups uit hun kamer komen? Hoe zullen de
pups zich ontwikkelen? Zullen ze anders zijn dan honden en in
welke opzichten?